Hội nghị phát triển giáo dục và đào tạo vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ; triển khai Nghị quyết số 11-NQ/TW ngày 10/02/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế – xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 (diễn ra vào cuối tháng 12/2022).

Sau hơn một năm diễn ra hội nghị, ngành Giáo dục và Đào tạo tỉnh Sơn La đã có một số chuyển biến tích cực.

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, ông Nguyễn Huy Hoàng – Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Sơn La đã có những chia sẻ liên quan đến nội dung này.

Giáo dục mũi nhọn được nâng lên, nhưng chất lượng chưa bền vững, chưa tương xứng với điều kiện phát triển

Sau hơn một năm diễn ra Hội nghị phát triển giáo dục và đào tạo vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ, ngành Giáo dục và Đào tạo Sơn La đã đạt được những kết quả nổi bật sau: Mạng lưới trường lớp mầm non, phổ thông, giáo dục thường xuyên đã ổn định và hoàn thiện ở các cấp học, ngành học tại các địa phương trong tỉnh; tập trung phát triển giáo dục dân tộc, giáo dục mầm non cho các xã đặc biệt khó khăn, giáo dục hòa nhập học sinh khuyết tật và chăm lo đời sống cho học sinh nội trú, bán trú. Về cơ bản, mạng lưới và quy mô giáo dục của tỉnh đã đáp ứng tốt nhu cầu học tập của mọi đối tượng và góp phần tích cực duy trì, củng cố kết quả phổ cập giáo dục, xây dựng xã hội học tập, đẩy mạnh học tập suốt đời.

Chất lượng giáo dục ở các cơ sở giáo dục đã được nâng lên, ở vùng thuận lợi đã có nhiều tiến bộ, ở các vùng khó khăn cũng từng bước được cải thiện. Giáo dục mũi nhọn được cải tiến và nâng lên hằng năm, tuy nhiên chất lượng chưa bền vững, chưa tương xứng với điều kiện phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh Sơn La.

Đội ngũ giáo viên cơ bản đáp ứng yêu cầu phát triển quy mô, đảm bảo số lượng và cơ cấu bộ môn; được đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục, thực hiện chương trình giáo dục.

Cơ sở vật chất, thiết bị dạy học được quan tâm đầu tư xây dựng, bố trí kinh phí mua sắm, tu sửa theo định hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa.

Theo đó, phổ cập giáo dục, xóa mù chữ và nâng cao chất lượng giáo dục là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, là nhiệm vụ quan trọng trong chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội được Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện. Hội đồng nhân nhân tỉnh Sơn La đã ban hành Nghị quyết số 51/2023/NQ-HĐND ngày 10/01/2023 về nội dung, mức chi thực hiện Đề án xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021-2030; hỗ trợ người dân tham gia học xóa mù chữ trên địa bàn tỉnh Sơn La.

Sau hơn một năm, tỉnh Sơn La đã được công nhận đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 2 (mức độ cao nhất), đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học mức độ 2 thời điểm tháng 12/2021, đạt chuẩn phổ cập giáo dục trung học cơ sở mức độ 2 thời điểm tháng 8/2022 theo Quyết định số 4201/QĐ-BGDĐT ngày 13/12/2022 của Bộ Giáo dục và Đào tạo, là tỉnh thứ 12 trong toàn quốc và tỉnh thứ 5 trong 14 tỉnh Trung du, miền núi phía Bắc đạt chuẩn phổ cập trung học cơ sở mức độ 2.

“Có thể khẳng định rằng, trong thời gian vừa qua, công tác phổ cập giáo dục, xóa mù chữ của tỉnh Sơn La luôn được quan tâm chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện, đạt kết quả hết sức ấn tượng” – vị Giám đốc Sở nhấn mạnh.

Về kết quả rà soát quy hoạch và xóa các điểm trường lẻ, sắp xếp lại trường tiểu học, trung học cơ sở có quy mô nhỏ theo hướng thành lập các trường liên cấp, liên xã, ngành giáo dục và đào tạo Sơn La đã tập trung thực hiện tốt chủ trương, kế hoạch của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh trong thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW của Trung ương, công tác quy hoạch và sắp xếp các điểm trường lẻ được quan tâm triển khai thực hiện đảm bảo đồng thời thực hiện tốt mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục và đáp ứng tốt nhu cầu học tập của học mầm non và đầu cấp tiểu học.

Đến nay, toàn tỉnh có 44 trường liên cấp tiểu học và trung học cơ sở; 13 trường liên cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông; 02 trường liên cấp tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông; cấp học mầm non có, 1.134 điểm trường lẻ (giảm 79 điểm trường), cấp học tiểu học có 816 (giảm 5 điểm trường).

Nhiều trăn trở về tuyển dụng giáo viên

Về tỉ lệ giáo viên/lớp, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Sơn La cho biết, hiện nay, hầu hết các địa phương trong cả nước nói chung và tỉnh Sơn La nói riêng đều thiếu giáo viên mầm non, phổ thông.

Định mức biên chế giáo viên/lớp của các các cấp học tỉnh hiện nay đều chưa đảm bảo theo quy định (trừ cấp trung học cơ sở), cụ thể: Nhà trẻ đạt 1,57 giáo viên/lớp (quy định 2,5 giáo viên/lớp); mẫu giáo đạt 1,41 giáo viên/lớp (quy định 2,2 giáo viên/lớp); tiểu học đạt 1,32 giáo viên/lớp (quy định 1,5 giáo viên/lớp); trung học cơ sở đạt 1,9 giáo viên/lớp (quy định 1,9 giáo viên/lớp); trung học phổ thông và giáo dục thường xuyên đạt 1,90 giáo viên/lớp (quy định 2,25 giáo viên/lớp).

Ông Nguyễn Huy Hoàng chia sẻ thêm: “Việc triển khai chương trình giáo dục phổ thông 2018 tại các địa phương, cơ sở giáo dục trong tỉnh về cơ bản đã đáp ứng yêu cầu; việc đổi mới trong xây dựng kế hoạch giáo dục của nhà trường theo tinh thần chủ động, linh hoạt, phù hợp với điều kiện thực tiễn đã được thực hiện có hiệu quả; việc đổi mới phương pháp, hình thức dạy học và kiểm tra, đánh giá đã được thực hiện ngày càng thực chất, hiệu quả. Kết quả học tập và rèn luyện của học sinh đã có những chuyển biến tích cực, mục tiêu phát triển phẩm chất, năng lực học sinh bước đầu đã được khẳng định, tạo niềm tin trong giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh và xã hội.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai chương trình giáo dục phổ thông 2018, ngành Giáo dục và Đào tạo tỉnh Sơn La còn gặp rất nhiều khó khăn thách thức, nhất là tình trạng thiếu giáo viên, tập trung ở các môn Tin học, Ngoại ngữ”.

Đây cũng là khó khăn lớn nhất mà Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Sơn La còn trăn trở – việc tuyển dụng giáo viên Tiếng Anh, Tin học, Âm nhạc, Mỹ thuật cho các trường phổ thông thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018 còn gặp rất nhiều khó khăn, do không có ứng viên dự tuyển dụng.

Đứng trước những khó khăn trong thực tế tuyển dụng đội ngũ, Sở Giáo dục và Đào tạo Sơn La đã có nhiều giải pháp, biện pháp để khắc phục, cụ thể như sau:

Sở đã chủ động phối hợp với Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố chỉ đạo rà soát cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên và các điều kiện cần thiết để xây dựng phương án tổ chức dạy học ngoại ngữ, tin học lớp 3 tại các trường có cấp tiểu học trong toàn tỉnh. Tổ chức 03 hội nghị với Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố để bàn thống nhất phương án, giải pháp tổ chức dạy học môn Tiếng Anh, Tin học ở tiểu học phù hợp với điều kiện thực tế.

Hằng năm, Sở Giáo dục và Đào tạo đều phối hợp với Sở Nội vụ chỉ đạo các địa phương thực hiện tuyển dụng giáo viên theo biên chế được giao nhằm đảm bảo đủ giáo viên để giảng dạy theo quy định, trong đó ưu tiên tuyển dụng giáo viên đối với các môn học mới theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 (tiếng Anh, Tin học, Nghệ thuật…). Tính đến nay, đội ngũ giáo viên cơ bản đáp ứng yêu cầu giảng dạy theo chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Phối hợp với cơ sở giáo dục đại học tổ chức bồi dưỡng giáo viên tiểu học dạy tin học và công nghệ theo chương trình bồi dưỡng của Bộ Giáo dục và Đào tạo để đáp ứng giáo viên giảng dạy môn Tin học và Công nghệ theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 trong năm học 2022-2023, 2023-2024 và các năm tiếp theo.

Tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch số 205/KH-UBND ngày 17/8/2022 về việc Bồi dưỡng giáo viên tiểu học dạy môn Tin học và Công nghệ lớp 3 theo chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Đã tổ chức triển khai bồi dưỡng xong 253 giáo viên tiểu học để dạy tin học và công nghệ đối với lớp 3 của 12 huyện, thành phố và đang tiếp tục bồi dưỡng cho hơn 400 giáo viên tiểu học dạy Tin học và Công nghệ (hoàn thành trong cuối tháng 8/2023 để kịp thời cho năm học 2023-2024).

Đồng thời, đã chỉ đạo Ủy ban nhân dân các huyện/thành phố tổ chức bồi dưỡng cho hơn 1.000 giáo viên trung học cơ sở dạy học tích hợp liên môn theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 đối với môn Khoa học tự nhiên, Lịch sử và Địa lý.

Năm 2024, có thêm một số trường đại học đào tạo ngành Sư phạm Khoa học tự nhiên và Sư phạm Lịch sử – Địa lý, vị Giám đốc Sở nhìn nhận: “Việc các trường đại học có các ngành đào tạo Sư phạm Khoa học tự nhiên và Sư phạm Lịch sử – Địa lý là sự điều chỉnh, phát triển chương trình đào tạo rất đúng đắn của các cơ sở giáo dục đại học có đào tạo trong lĩnh vực sư phạm.

Việc đào tạo đại học hai ngành này sẽ trang bị kiến thức, kỹ năng cơ bản của môn học và rèn luyện phẩm chất, năng lực sư phạm trong dạy học môn học, đảm bảo cho các sinh viên sau khi tốt nghiệp ra trường có thể đáp ứng tốt yêu cầu giảng dạy theo chương trình giáo dục phổ thông 2018; đồng thời sẽ có điều kiện để đáp ứng tốt hơn yêu cầu bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo hiện có để thực hiện giảng dạy theo quy định.

Sở Giáo dục và Đào tạo đã tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo Ủy ban nhân dân các huyện/thành phố rà soát nhu cầu đào tạo giáo viên theo Nghị định số 116/2020/NĐ-CP, trên cơ sở đó, sẽ tổng hợp nhu cầu đặt hàng đào tạo giáo viên theo Nghị định này của Ủy ban nhân dân các huyện/thành phố để báo cáo, tham mưu với Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét việc triển khai đặt hàng đào tạo giáo viên trong năm 2024 trên địa bàn tỉnh Sơn La theo quy định.

Tuy nhiên, Nghị định số 116/2020/NĐ-CP quy định về chính sách hỗ trợ tiền đóng học phí, chi phí sinh hoạt đối với sinh viên sư phạm còn một số bất cập trong thực tiễn triển khai dẫn đến gặp khó khăn trong thực hiện”.

Đề xuất bổ sung biên chế, ưu tiên tuyển dụng giáo viên

Từ những khó khăn trong thực tiễn, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Sơn La đề xuất: “Thứ nhất, tiếp tục quan tâm đầu tư cơ sở vật chất trường, lớp học cho các trường mầm non, phổ thông để đảm bảo điều kiện về cơ sở vật chất cho giáo dục.

Thứ hai, giao bổ sung đảm bảo biên chế cho các cơ sở giáo dục, ưu tiên tuyển dụng giáo viên, nhất là giáo viên giảng dạy các môn học mới theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 (Tin học, Ngoại ngữ, Âm nhạc, Mỹ thuật). Không thực hiện cắt giảm biên chế theo lộ trình đối với biên chế ngành giáo dục để đảm bảo đủ giáo viên đứng lớp theo quy định”.

Bên cạnh đó, nhìn lại giai đoạn 2020-2024 vừa qua, ngành Giáo dục và Đào tạo tỉnh Sơn La đã đạt được một số thành tựu đáng tự hào:

Tỉ lệ học sinh thi đỗ tốt nghiệp trung học phổ thông liên tục tăng lên, năm 2023 đạt 99,72% xếp thứ 5/63 tỉnh, thành phố trong cả nước (riêng học viên giáo dục thường xuyên đạt tỉ lệ tốt nghiệp 100%, xếp thứ nhất toàn quốc); có 20 học sinh đạt giải tại Kỳ thi học sinh giỏi quốc gia năm 2023, lần đầu tiên tỉnh Sơn La đạt được trên 15 giải học sinh giỏi quốc gia.

Tỉnh Sơn La được Bộ Giáo dục và Đào tạo công nhận đạt chuẩn phổ cập trung học cơ sở mức độ 2 vào tháng 11/2023, là tỉnh thứ 12 trong toàn quốc và tỉnh thứ 5 trong 14 tỉnh Trung du, miền núi phía Bắc đạt chuẩn phổ cập trung học cơ sở mức độ 2.

Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Sơn La là tổ chức đầu tiên trong cả nước và khu vực Đông Nam Á, đơn vị thứ 23 khu vực Châu Á và thứ 50 trên thế giới được cấp chứng chỉ đạt tiêu chuẩn quản lý chất lượng tích hợp IMS (ISO 9001:2025 và ISO 21001:2018) do tổ chức chứng nhận quốc tế French Cert (Vương quốc Anh) đánh giá và cấp chứng chỉ ngày 22/01/2022; đạt được Giải thưởng “Thực hành chất lượng xuất sắc” của tổ chức Chất lượng Châu Á (NQA) công bố tại Hội nghị chất lượng Châu Á lần thứ 22 tại Bắc Kinh, Trung Quốc ngày 27/10/2022; đạt Giải khuyến khích “Giải thưởng thực hành chất lượng bền vững” của Viện Hàn lâm chất lượng thế giới (IAQ – International Acadermy for Quallity) công bố tháng 12/2022 tại Wiscosin, Hoa Kỳ.

Đặc biệt, tháng 02/2024, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp Quốc (UNESCO) đã chính thức công nhận thành phố Sơn La là thành viên trong mạng lưới các thành phố học tập toàn cầu (là đơn vị thứ 5 trong toàn quốc đạt được danh hiệu này).

“Các thành tựu nêu trên đã chính thức đưa giáo dục và đào tạo của tỉnh Sơn La vươn lên tầm quốc tế, có tên trên bản đồ giáo dục thế giới cùng với nền giáo dục của các nước phát triển. Đây là niềm tự hào của tỉnh Sơn La nói chung và của ngành giáo dục và đào tạo tỉnh Sơn La nói riêng” – ông Nguyễn Huy Hoàng bày tỏ.

• Những kiểu tóc uốn hot nhất nửa đầu năm 2022
• Alumi + Hồng Sâm Đỏ – Sự kết hợp giữa hai tuyệt phẩm
• Không giỏi múa hát, có làm được giáo viên mầm non?
• Bún chả truyền thống – Ẩm thực độc đáo của người Việt.
• Giá xăng giảm hơn 800 đồng/lít từ 15h ngày 12/4